Հայոց լեզու 10 · Գրականություն 10

Ամառային ճամբար

Այս տարվա ամառային ճամբարը շատ հիանալի անցավ։Մենք մեր ջոկատով գնացել ենք Պարսկական մզկիթ, քայլել ենք քաղաքով, բացահայտել գեղեցիկ Երևանը։Կատարել ենք խոհանոցային նապագծեր պատրաստելով սմուզի և մոխիտո:Միանալով ընկեր Սամվելի և Էմանուելի ջոկատներին խաղացել ենք բազում խաղեր ` մաֆիա,ինչ որտեղ երբ,փաստաշար և շատ ու շատ այլ խաղեր։Նայև կայացավ շախմատի մրցաշարը, որը նայև շատ հետաքրքիր էր։ Մասնակցել ենք առաջին բուժօգնության 2 դասնթացի որը նույնպես արդյունավետ էր։ Մեր ջոկատով գնացինք նայև թումոյի այգի պիկնիկի։ Շատ հավես անցավ։ Մեզ հետ վերցրել էինք ադյալներ, համեզ ուտելիքներ, տարբեր հետաքրքիր խաղեր։ Խաղացինք բասկետբոլ, մաֆիա,լրտես,գսրծնագործ,վոլեյբոլ։ Այդ մի օրն էլ շատ հետաքրքիր անցավ։Ճամբարի վերջին օրը խաղացինք ջրոցի։ Հրաժեշտ տվեցինք դպրոցին ցավոք և գնացինք արձակուրդ։

Հայոց լեզու 10

Հայերենի զարգացման փուլերը

Փետրվարի 9

Հետազոտական աշխատանք։

Հայերենի զարգացման փուլերը

Հայոց լեզուն անցել է զարգացման երեք փուլ`
1.Գրաբար կամ հին հայերեն (5-11րդ դար , Ոսկե դար): Գրաբարով են ստեղծագործել Ագաթանգեղոսը, Փարպեցի, Խորենացի, Եղիշե, Եզնիկ Կողբացի:
2.Միջին կամ կիլիկիան հայերեն: Միջին հայերենով ստեղծագործել են Ֆրիկը, Վարդան Այգեկցին, Մխիթար Գոշը, Քուչակը:
3.Աշխարհաբար` իր երկու տարբերակներով (արևելահայերեն և արևմտահայերեն): (17րդ դարից մինչև մեր օրերը)Աշխարհաբարով են գրել Աբովյանը, Րաֆֆին, Մուրացանը, Շիրվանզադեն, Թումանյանը , Իսահակյանը, Տերյանը, Չարենցը Բակունցը, Շիրազը, Սևակը, Սահյանը , Հրանտ Մաթևոսյանը և այլոք: 
Հայոց լեզուն պատկանում է հնդևրոպական լեզվաընտանիքին: Գերմանացի գիտնական Հայնրիխ Հյուբշմանը ապացուցեց, որ հայերենը ինքնուրույն ճյուղ  է:

Հայոց լեզու 10

Հայոց լեզու

Սյունյաց նահանգ, Վայց ձոր, Գլաձոր, Ներսես Մշեցի, Վարդան Արևելցու, Խոր Վիրապ, Վարդապռտարանի, Հովհաննես Տվաուշցի, Մխիթար Գոշ, Ներ Գետիկ, Անիի, Սանահինի, Հաղպատի, Բջնի, Արևելյան Հայաստան, Գրիգոր Մագիստրոս, Հովհաննես Սարկավագ, Եսայի Նշեցու, Օրբելյաններ, Պռաշյաններ, Հովհան Որոտնեցի,Գրիգոր Տաթևացի, Մոմիկը, Թովմաս Մեծոփեցի, Մովսես Խորենացի, Մատենադարան, Մատթեոսավետարանիչ, քրիստոս, Աստվածաշունչ։

Հայոց լեզու 10

Առակներ

(44) EATING HALF A PANCAKE

Once there was a man who felt hungry and longed to eat seven pancakes. He was already full when he had eaten six pancakes and a half. He was so sorry for having ordered seven of them that he slapped his own face and said, “Half a pancake has filled me up. The other six are wasted. If only I had known that, I should have ordered only half a cake.”

So are the people at large.

There is actually no pleasure in life. There are only illusions, just like the stupid man getting full illusion with half a cake.

Being ignorant, people view wealth and honor as pleasure. It is sometimes a painful process to get them. It is also sometimes hard to keep them. It is all the more painful when they have lost them. Therefore, they give no pleasure to people at all times.

It is just like people taken in by clothes and food as pleasure. They also bear illusions of the word “pleasure” when they are toiling and moiling. All Buddhas have it that the Three Worlds1 has no peace but great suffering. Ignorant man with wrong views still clings desperately to illusions.

Մի անգամ կար մի մարդ, ով քաղց էր զգում և ցանկանում էր յոթ բլիթ ուտել: Նա արդեն կուշտ էր, երբ կերավ վեց ու կես նրբաբլիթ։ Նա այնքան զղջաց, որ պատվիրեց նրանցից յոթը, որ ապտակեց իր դեմքին և ասաց. « Այդպես են մարդիկ ազատության մեջ: Կյանքում իրականում հաճույք չկա։ Կան միայն պատրանքներ, ինչպես հիմար մարդը լիարժեք պատրանք է ստանում կես տորթով։ Լինելով տգետ՝ մարդիկ հարստությունն ու պատիվը դիտում են որպես հաճույք։ Երբեմն դրանք ձեռք բերելը ցավոտ գործընթաց է: Երբեմն նաև դժվար է դրանք պահել։ Առավել ցավալի է, երբ նրանք կորցրել են նրանց։ Ուստի նրանք բոլոր ժամանակներում ոչ մի հաճույք չեն պատճառում մարդկանց։ Դա նույնն է, ինչ մարդկանց հագուստն ու սնունդը ընդունում են որպես հաճույք։ Նրանք նաև «հաճույք» բառի պատրանքներ են կրում, երբ տքնում ու ողբում են։ Բոլոր Բուդդաներն ասում են, որ Երեք աշխարհները1 չունեն խաղաղություն, այլ մեծ տառապանք: Սխալ հայացքներ ունեցող անգրագետ մարդը դեռ հուսահատորեն կառչում է պատրանքներից:

(54) THE SNAKE’S ARGUMENT

Once there was a snake whose tail told its head, “I should lead the way.”

And the head said, “I’m used to leading, why do you want to change positions so suddenly?”

When the head led the way, the tail knotted himself around a tree and was unwilling to move. And when the tail led, the snake fell into a burning pit and was burnt to its death.

This is also true with teachers and disciples.

The disciples have a fancy that the young should lead the way, as they think teachers are too old to lead. Due to their youthful immaturity, they often break commandments without being aware of it. They end up dragging each other down to Hell.

Մի անգամ մի օձ կար, որի պոչը գլխին ասում էր. «Ես պետք է տանեմ ճանապարհը»: Իսկ պետն ասաց՝ ես սովոր եմ ղեկավարել, ինչո՞ւ եք այդքան հանկարծ ուզում պաշտոններ փոխել։ Երբ գլուխը տանում էր ճանապարհը, պոչը կապվում էր ծառի շուրջ և չէր ցանկանում շարժվել: Եվ երբ պոչը տանում էր, օձն ընկավ վառվող փոսի մեջ և այրվեց մինչև մահ: Սա ճիշտ է նաև ուսուցիչների և աշակերտների դեպքում: Աշակերտները մտածում են, որ երիտասարդները պետք է առաջնորդեն ճանապարհը, քանի որ նրանք կարծում են, որ ուսուցիչները չափազանց մեծ են առաջնորդելու համար: Իրենց պատանեկան անհասության պատճառով նրանք հաճախ խախտում են պատվիրանները՝ չիմանալով այդ մասին: Նրանք ի վերջո իրար են քաշում դեպի Դժոխք:

(5) GETTING THIRSTY ON SEEING WATER

Once there was a fellow desperately in need of water for his thirst. On seeing the blazing fog, he mistook it for water. He pursued it until he reached the Indus River. But he only looked at it without drinking. A bystander asked, “You are suffering from thirst. How that you have found water, why don’t you drink it?”

The fellow answered, “If I could drink up all that water, I would do it. Since there is more water than I can finish, I would rather not drink it at all.”

As soon as people heard this, they laughed aloud at him. The heretics, acting against all senses and reasons, think since they are unable to keep all the Buddhist commandments, they refuse to accept any of them. They will never attain the path of Enlightenment and thus subject to transmigration in time to come. They are just like that stupid thirsty fellow who gets laughed at by his contemporaries.

Մի անգամ կար մի մարդ, որն իր ծարավից ջրի կարիք ուներ։ Տեսնելով բոցավառ մառախուղը՝ նա այն շփոթեց ջրի հետ։ Նա հետապնդեց այն, մինչև հասավ Ինդոս գետին։ Բայց նա միայն առանց խմելու նայեց դրան։ Անցորդներից մեկը հարցրեց. «Դու ծարավ ես, ո՞նց ես ջուր գտել, ինչո՞ւ չես խմում»: Ընկերը պատասխանեց. «Եթե ես կարողանայի խմել այդ ամբողջ ջուրը, ես դա կանեի: Քանի որ ավելի շատ ջուր կա, քան ես կարող եմ ավարտել, ես կնախընտրեի ընդհանրապես չխմել»: Հենց դա լսեցին, մարդիկ բարձր ծիծաղեցին նրա վրա։ Հերետիկոսները, գործելով բոլոր զգայարանների և պատճառների դեմ, մտածում են, քանի որ չեն կարողանում պահել բուդդայական բոլոր պատվիրանները, հրաժարվում են ընդունել դրանցից որևէ մեկը: Նրանք երբեք չեն հասնի Լուսավորության ուղուն և, հետևաբար, ենթակա կլինեն վերաբնակեցման ապագայում: Նրանք նման են այն հիմար ծարավին, ում վրա ծիծաղում են իր ժամանակակիցները:

Հայոց լեզու 10

Հայոց լեզու

Փետրվարի 8

ՓոխառությունСКАЧАТЬ

1 Ո՞ր բառից են ծագել մատուցել և մատչելի բառերը և ի՞նչ է այն նշանակել։

Ծագում են գրաբարյան մատչիմ բայից: Մատչիմ նշանակում է մոտենալ:

2 Ի՞նչ են նշանակում կառամատույց և նավամատույց բառերը։

Կառամատույց նշանակել է <<կառքեր մատուցելու՝ մոտեցնելու հրապարակ>>, այնուհետև նշանակում է <<ուղևորման հարթակ երկաթուղային կայարանում>>: Նավամատույց նշանակում է <<նավահանգստի առափնյա այն հատվածը, որին անմիջապեո մոտենում ու կանգ է առնում նավը>>:

3 Բացատրեք մարդ բառի ստուգաբանությունը։

Ստուգաբանորեն հաստատվել է, որ այն բնիկ հայերեն բառ է. մարդ ստուգաբանորեն նշանակում է <<մահկանացու>>, այն ծագում է հնդեվրոպական mer (մեռ) արմատի mar ձայնդարձով տարբերակիցփծ՝ դ աճականով՝ մարդ-դ > մարդ:

4 Մարդը մահկանացո՞ւ է։

Ւհարկե մարդ արարածը մահկանացու է:

  1. Ի՞նչ են նշանակում գրաբարի կեցցէ և հասցե բառերը։

Կեցցե բառը գրաբարում կեալ (ապրել) բայի խոնարհված մի ձև է, նշանակում է <<ապրելու է, ապրի, կապրի, պիտի ապրի>>:

Հայոց լեզու 10

Հայոց լեզու

1․ Ինչպե՞ս է առաջացել լակոնիկ բառը։

Լակոնիկ բառը առաջացել է հին հունական Լակոնիկ տեղանունից, որ Լակոնիան է կամ Լակոնական պետությունը:

2․Ի՞նչ են պատասխանում լակեդեմոնցիները թշնամու նամակին։

Ըստ ավանդության մի անգամ լակեդեմոնացիները թշնամի երկրից գրություն են ստանում. «Եթե մենք մտնենք ձեր երկիրը, կգրավենք ձեր քաղաքներն ու գյուղերը, ձեր հողերն ու ջրերը կդարձնենք մեր սեփականությունը, ձեր բանակը կջախջախենք, ձեր կանանց ու երեխաներին գերության կքշենք»:

Լակեդեմոնացիները պատասխանում են՝ Եթե:

3․Ի՞նչ է նշանակում լակոնիկ բառը ներկայիս ըմբնռմամբ։

Լակոնիկ ներկայումս նշանակում է՝ ասելիքը սեղմել՝ համառոտել և այն մաքրել ավելորդ զարդարանքից:

4․Որտեցի՞ց է ծագում մագնիս բառը։

Մագնիսը ծագում է Փոքր Ասիայի հնագույն քաղաքներից մեկի՝ Մագնեսիայի անունից: Մագնեզիայում եղել է այդպիսի երկաթահանք, որի բեկորները ձգողականության հատկություն են ունեցել:

5․Ի՞նչ փոխաբերական իմաստներ ունի մագնիս բառը։

Մագնիսը ուղղակի իմաստից բացի գործածվում է նաև փոխաբերաբար՝ հետևյալ նշանակություններով՝ «ձգողական ուժ, դեպի իրեն ձգելու ուժ՝ զորություն», «գրավչություն, հրապույր, արտակարգ գրավիչ հատկություն»:

Հայոց լեզու 10

Հետազոտական

Ազարտի հոքեբանությունը

Հուզմունքի հոգեբանություն. ով ռիսկ չի անում, նա խմում է շամպայն

Հայտնի է, որ վիճակախաղը լավատեսներին հաշվի առնելու ամենաապահով միջոցն է, բայց պոկերն ավելի լավն է: Ինչպես ցանկացած այլ պատահական խաղ: Իզուր չէ, որ խաղացողներին անվանում են թմրամոլ, իսկ հուզմունքը՝ ասեղ։Հիվանդությունների միջազգային վիճակագրական դասակարգման մեջ (ICD-10) լյուդոմանիան կամ մոլախաղը նշանակված է F63.0 ծածկագիրը։ Դրամախաղի հանդեպ սերը նույն կախվածությունն է, ինչ թմրամոլությունը կամ ալկոհոլիզմը: Ինչպես է դա դրսևորվում և որտեղից են աճում մոլախաղերից կախվածության ոտքերը՝ այս մասին մեր նյութում։ Աստվածները խաղացին զառախաղ.

Դրամախաղը հայտնվել է ոչ թե երեկ, այլ հազարավոր տարիներ առաջ։ Նրանց մասին առաջին հավաստի հիշատակումը տեղի է ունենում մոտավորապես մ.թ.ա. 3500 թվականին: ե. հին Եգիպտոսում։ Հնագետները գտնում են արձանիկներ, որոնցում պատկերված են աստվածներ և մարդիկ, ովքեր փող են խաղում՝ թալի ոսկորներ կամ ոչխարի կամ շան միջֆալանգային հոդեր: Ավելին. նման առարկաներ հայտնաբերվել են նաև հին մարդու վայրերում: Խաղը սիրում էին ինչպես հին հույները, այնպես էլ հռոմեական կայսրերը, հատկապես Օգոստոսը և Կլավդիոսը։ Էլ չենք խոսում գերմանացիների մասին, որոնք կորցրին ոչ միայն իրենց ունեցվածքը, այլեւ ազատությունը զառերով. պարտվողին ուղղակի վաճառեցին ստրկության։

Ասիայում ամեն ինչ ավելի լավ չէր: Հինդուիզմի սուրբ սանսկրիտ տեքստում՝ Բհավիշյա Պուրանա, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 3000 թ. ե., պատմում է մի արքայազնի մասին, ով խաղի շնորհիվ կորցրեց և՛ իր կարողությունը, և՛ կնոջը։ Թեև ասիական լեգենդների համար կնոջ, դստեր և նույնիսկ սեփական մարմնի մասերի կորուստը սովորական բան է։ Խաղի սիրահար էին նաև հյուսիսամերիկյան հնդկացիները, առավել ևս՝ եվրոպացիները: Ռուլետկա խաղալու առաջին սարքը Ֆրանսիայում հայտնվել է արդեն 1765 թվականին, առաջին խաղատունը (իտալերենից թարգմանաբար՝ «գյուղական տուն») բացվել է 1863 թվականին Մոնակոյի Իշխանության արքայազն Չարլզ Գրիմալդիի կողմից և առաջին խաղային ավտոմատը, որը կոչվում է այսօր։ «մեկ զինված ավազակ», որը հորինել է ամերիկացի մեխանիկը՝ նաև Չարլզը, բայց Ֆեյ անունով՝ 1895 թ.

Նրանք փորձում էին պայքարել խաղի մեջ՝ նախ եկեղեցին, հետո պետությունը, կամ ընդհանրապես՝ բոլորը միասին։ Բայց նրան լիովին հնարավոր չէր հաղթել։ Հասկանալի է. այստեղ խոսքը ոչ այնքան արագ փողի խոստման մեջ է, որքան իրական հոգեբանական կախվածության մեջ։

ադրենալինի ասեղ

Ինչ է մոլախաղը. Համաձայն ICD-10 սահմանման, սա պաթոլոգիական միտում է, որը «բաղկացած է մոլախաղերի հաճախակի կրկնվող դրվագներից, որոնք գերիշխում են սուբյեկտի կյանքում և հանգեցնում են սոցիալական, մասնագիտական, նյութական և ընտանեկան արժեքների նվազմանը, երբ պատշաճ ուշադրություն չի տրվում: վճարվել է այս ոլորտում ստանձնած պարտականություններին»:

Դրամախաղային կախվածության շատ բնորոշ հատկանիշներ կան. Հոգեկան խանգարումների ամերիկյան դասակարգման համաձայն (DSM-IV, 1994) բավական է, որ մարդը տասից հինգ նշան ունենա։

1. Մարդը կրքոտ է խաղի նկատմամբ և իր մտքերում միշտ վերադառնում է դրան, միտումնավոր փորձում է հրաժարվել մոլախաղից կամ, ընդհակառակը, անհամբեր սպասում է հաջորդ հնարավորությանը. դիտարկում է տարբերակներ՝ որտեղից գումար ստանալ խաղի համար.

2. Չի դադարեցնում խաղը խաղադրույքների անընդհատ աճող քանակով: Այն տաքանում է սենսացիաների աճող սրությամբ.

3. Մեկ անգամ չէ, որ փորձել է հաղթահարել իր կիրքը խաղի նկատմամբ.

4. Գալիս է խաղի աշխարհ իրական աշխարհից հեռանալու համար՝ փախչելու ներքին և արտաքին խնդիրներից (անօգնականության, մեղքի, անհանգստության, դեպրեսիայի և այլնի զգացումը հեռացնելու համար);

5. Պարտության հաջորդ օրը վերադառնում է խաղի, որպեսզի կարողանա փոխհատուցել (մինչդեռ պարտվելու միտքը հանգիստ չի տալիս);

6. Ցույց է տալիս անհանգստություն և դյուրագրգռություն, եթե քիչ է խաղում կամ ընդհանրապես հրաժարվում է խաղալուց;

7. Ստում է ընտանիքին, բժիշկներին և ուրիշներին՝ կախվածություն չցուցաբերելու համար.

8. Մարդը պետք է անօրինական գործողություններ կատարեր՝ գնաց խարդախության, գողության, կեղծիքի և այլնի համար, որպեսզի գումար գտներ խաղի համար;

9. Վտանգում է և նույնիսկ պատրաստ է խզել հարաբերությունները ընտանիքի, հարազատների և ընկերների հետ, թողնել աշխատանք կամ դպրոց՝ հանուն խաղի;

10. Եթե խաղի պատճառով նա գումար է կորցնում իրեն և ընտանիքը պահելու համար, ապա խնդիրների լուծումը տեղափոխում է ուրիշների վրա;

Ամենից հաճախ տղամարդիկ կախվածություն ունեն խաղից, բայց դա ավելի դժվար է կանանց համար (սակայն, ինչպես ցանկացած այլ կախվածության ձև. օրինակ, կանայք շատ ավելի արագ են խմում, դառնում թմրամոլներ, նրանց համար ավելի դժվար է հաղթահարել կախվածությունը): . Նրանք երեք անգամ ավելի արագ են կախվածություն ձեռք բերում խաղից, և դա ավելի քիչ բուժելի է: Իսկ տիկնայք ավելի հասուն տարիքում ընկնում են հուզմունքի ցանցի մեջ, և դրա պատճառները տարբեր են, քան տղամարդկանց մոտ։ Կանանց մոտ մոլախաղը, որպես կանոն, ուղեկցվում է դեպրեսիայով, տղամարդկանց մոտ՝ ալկոհոլիզմով։ Չնայած այն մարդիկ, ովքեր հակված են մոլախաղերին, սկզբունքորեն, հաճախ համատեղում են կախվածության բազմաթիվ տեսակներ՝ և՛ ալկոհոլիզմը, և՛ թմրամոլությունը: Հասկանալի է, որ այս ամենը տանում է տխուր հետեւանքների՝ խաղացողներին բնորոշ են հարազատների ու ընկերների հետ վեճերը, ամուսնալուծությունները, հաճախակի աշխատանքի փոփոխությունները։

Շատ արմատներ, չարը մեկն է

Դրամախաղային կախվածության զարգացման պատճառները նույնքան շփոթեցնող են, որքան քվանտային վիճակները։ Ճիշտ այնպես, ինչպես ցանկացած այլ կախվածության պատճառները՝ թմրանյութ, ալկոհոլ կամ սեր: Կախվածության ձևավորման գործում կարևոր դեր է խաղում կոնկրետ իրավիճակը, որը ձևավորվել է կոնկրետ անձի ընտանիքում և միջավայրում: Չնայած կան որոշակի գործոններ, որոնք նպաստում են մոլախաղերի առաջացմանը.

հիվանդություն և փնտրեք այն հաղթահարելու հնարավորություն՝ դադարեցրեք կամքի ուժի հետ խաղալը: Որպես կանոն, նա ձախողվում է:

հիասթափության փուլ.

Կյանքի լիակատար փլուզում. գեյմերը հսկայական պարտքեր է կուտակում, հարազատները երես են թեքել նրանից։ Արդյունքում նա ամբողջովին քաշվում է իր մեջ, կարող է սկսել ալկոհոլ խմել։ Այս փուլը բնութագրվում է նաև հաճախակի հուզական անկումներով։ Ողջ ազատ ժամանակը, ինչպես նախկինում, կենտրոնացած է խաղի վրա. մարդը դեռ հույս ունի ետ հաղթել՝ մեկ հարվածով փակելով իր բոլոր պարտքերը: հուսահատության փուլ.

Խաղամոլը կորցնում է իր ունեցած վերջին բանը՝ հաղթելու հույսը։ Բայց նա դեռ շարունակում է խաղալ՝ իներցիայից, զուտ մասնակցության համար։ Այս փուլում նա, ամենայն հավանականությամբ, կձերբակալվի (հանցավոր արարքների պատճառով, որն արդեն կատարել է կամ շարունակում է կատարել) կամ մահ. նա կարող է սպանվել պարտքի համար կամ նա կմահանա ալկոհոլի և թմրամիջոցների գերդոզավորումից:

Մարդն այս բոլոր փուլերն անցնում է արագ՝ ընդամենը մեկուկես կամ երեք տարում, չնայած երբեմն գործը կարող է ձգվել տասը տարի։ Բայց ընդհանրապես, որպեսզի ոչնչացնեմ՝ բարոյապես կամ ֆիզիկապես, լիարժեք առողջ մարդուն, խաղը շատ քիչ ժամանակ կպահանջի։

Հայոց լեզու 10

Սիթքոմային վերլուծություն

Հորս արև

դզել-դուր գալ

զալոժնիկ-պատանդ

վեկալում-վերցնում

վերտալյոտ-ուղղաթիռ

կպցնել-

կայֆ-հավես

եթալ-գնալ

ըլնի-լինի

տոչնի-օքեյ

աչկիս

պադաժդի-սպասի

վիկլյուչի-անջատել

իդիոտ-դեբիլ

դելիկատես-աղանդեր

սվինյա-խոզ

պախատ ըլնել

ռաստվել-հանդիպել պատահական

չելավեկ-մարդ

քյարթու-հին

նավիչոկ-նոր

Հայոց լեզու 10

Նոյեմբերի 11

Դասավարել պարբերությունները ճիշտ հերթականությամբ։

Դուրս գրել բայերը՝ որոշելով դրանց եղանակը, ժաամանակը, դեմքը, թիվը։

Միջատները շատ զգայուն են մագնիսական դաշտի նկատմամբ. բավական է հետևել տնային ճանճին, կողմնացույցով որոշել, թե որտեղ են հյուսիսն ու հարավը, և կտեսնեք, որ եթե քամի չկա, ոչինչ չի խանգարում ճանճին. նա միշտ նստում է որոշակի ուղղությամբ՝ կա՛մ հյուսիս-հարավ, կա՛մ արևելք-արևմուտք։

Թե ինչպես է ճանճը զգում մագնիսային դաշտը, և ինչու է բնությունը նրան օժտել այդպիսի հատկությամբ, առայժմ պարզ չէ։ Ըստ երևույթին, նա ինչ-որ զգայուն օրգան ունի, որն ընդունակ է մագնիսական ուժագծերի ուղղությունն զգալու ոչ պակաս ճշգրտությամբ, քան կողմնացույցը, բայց գիտնականներն առայժմ այդ օրգանը չեն գտել։

Եթե նրան դնեք ուժեղ մագնիսի բևեռների միջև, նախ կսկսի անհանգստանալ, ապա ճնշված կանշարժանա նշված ուղղություններից մեկում։ Դուք կտեսնեք, թե ինչպես է նա գլուխը «հարդարում»:

Իսկ եթե մագնիսը զգուշորեն հեռացնեք, ապա ճանճը կսկսի մաքրվել՝ թաթը թաթին քսելով և թևերից ինչ-որ բան քերելով։ Մի՞թե տարօրինակ չէ։